Nếu ở bài viết trước chúng ta đã tìm hiểu cây xạ đen là gì, thì hôm nay cách dùng cây xạ đen sẽ là chủ đề tiếp theo mà Hello Y Khoa muốn gửi đến bạn đọc. Thông thường, khi mới bắt đầu tiếp xúc với một loại nguyên liệu nào đó, chúng ta sẽ không biết cách sử dụng như thế nào. Vì vậy, cách dùng lá xạ đen sau đây sẽ là bài học khá hữu ích cho những bạn mới bắt đầu tìm hiểu về thảo dược quý này.
Mô tả cây xạ đen
Cây xạ đen có tên khoa là Celastrus hindsii Benth, thuộc họ dây gối và còn được biết đến với nhiều các tên khác nhau, như: cây bách giải, cây dây gối, bạch vạn hoa, cây ung thư,…
Xạ đen là loại cây dây leo thân gỗ, mọc thành từng bụi, có chiều cao trung bình khoảng từ 4-10m. Khi cây còn nhỏ sẽ không có lông và có màu xám nhạt. Khi trưởng thành, cây dần sẽ chuyển sang màu nâu rồi chuyển dần sang màu xanh lục và có rất nhiều lông. Lá cây xạ đen có đầu nhọn, phiến lá có hình bầu dục, mọc sole với nhau và có chiều dài khoảng 7-12cm, rộng 3-5cm, mép lá có răng thấp. Cuống lá khá ngắn chỉ khoảng 5-7mm.
Chùm hoa của cây xạ đen thường mọc ở ngọn hay nách lá, có chiều dài khoảng 5-10cm, cuống hoa ngắn khoảng 2-4mm. Hoa thường có 5 cánh màu trắng. Quả hình trứng, dài khoảng 1cm, có màu xanh, khi chín sẽ chuyển sang màu vàng và tách thành 3 mảnh. Trong quả có áo hạt màu đỏ hồng. Mùa hoa của cây xạ đen thường rơi vào tháng 3-6 và mùa quả là từ tháng 8-12.
Trong dân gian, cây xạ đen được xem là loại thảo dược quý và được ứng dụng khá nhiều trong các bài thuốc để điều trị bệnh. Cách thu hoạch cây xạ đen cũng khá đơn giản, chỉ cần hái toàn bộ xạ đen, rửa sạch, phơi khô rồi đem đi sao vàng thì sẽ bảo quản được khá lâu. Ngược lại, nếu bạn dùng xạ đen để nấu nước, thì nên để tươi và chỉ bảo quản được khoảng 2 ngày trong ngăn mát tủ lạnh.
Tác dụng của cây xạ đen như thế nào?
Cho đến thời điểm hiện tại, những tác dụng dược lý của cây xạ đen vẫn tiếp tục được ghi nhận và nghiên cứu, bao gồm:
- Chống lại các tế bào gây ung thư: Hợp chất polyphenol, quinone, flavonoid có trong cây xạ đen sẽ có khả năng chống lại sự hình thành của các khối u. Đồng thời, chúng cũng sẽ ngăn cản các tế bào ung thư đang có dấu hiệu phát triển và làm chúng mềm hơn và dễ dàng bị tiêu huỷ, hạn chế được khả năng di căn của khối u.
- Chống oxy hóa: Hầu hết mọi hoạt chất có trong xạ đen đều có thể chống lại các gốc tự do và khiến cho tác hại của các tế bào của nó bị giảm xuống.
- Duy trì huyết áp ổn định: dùng xạ đen mỗi ngày sẽ giúp ổn định huyết áp, nhất là với những bệnh nhân đang bị cao huyết áp. Riêng với người huyết áp thấp, nếu muốn ổn định đường huyết thì khi dùng xạ đen nên thêm vài lát gừng.
- Cải thiện các chức năng và giải độc cho gan: Trong xạ đen có chứa một số hoạt chất có vai trò kháng lại các virus gây ra bệnh viêm gan. Bên cạnh đó, nhờ khả năng ức chế quá trình lipid mà xạ đen còn được đưa vào chữa trị gan nhiễm mỡ. Loại thảo dược này còn làm thuyên giảm các bệnh lý viêm gan mãn tính đang có nguy cơ tiến triển thành xơ gan.
- Cải thiện giấc ngủ: Xạ đen được chứng minh khá tốt đối với người bị suy nhược cơ thể, hoặc mất ngủ thường xuyên. Không những thế, hoạt chất trong cây xạ đen còn cải thiện tuần hoàn máu, hỗ trợ chữa trị chứng chóng mặt, nhức đầu, hoa mắt.
- Chữa mụn nhọt: Cây xạ đen có đặc tính kháng khuẩn, kháng viêm, kháng virus và có tính hàn, nên thường được sử dụng trong việc điều trị mụn nhọt, hoặc các vùng da bị lở loét. Bên cạnh đó, nếu bạn gặp phải tình trạng ngứa ở da, hoạt chất trong xạ đen cũng có thể giúp giảm ngứa và làm lành vết thương.
- Tăng cường sức đề kháng, chữa viêm họng, long đờm: Hợp chất Saponin Triterpenoid có tác dụng kháng viêm và chống khuẩn, giúp cải thiện các bệnh lý liên quan đến sự nhiễm trùng, như: long đờm, viêm họng,… Ngoài ra, hoạt chất này còn được dùng để tăng cường sức đề kháng hiệu quả.
Hướng dẫn cách dùng cây xạ đen
Với công dụng tuyệt vời mà mình đã nêu trên, chắc hẳn sẽ có khá nhiều bạn muốn biết ngay cách nấu nước lá xạ đen tươi đúng không nào. Trên thực tế, việc nấu nước xạ đen không quá khó mà còn lại vô cùng dễ thực hiện, ngay cả khi bạn là người mới tìm hiểu về loại thảo dược này. (1)
Với phương pháp dùng xạ đen để hãm trà uống, bạn nên dùng toàn bộ cây, bao gồm cả thân, lá, rễ và nên sử dụng nguyên liệu ở dạng khô. Nước xạ đen có thể uống hằng ngày dùng để tăng cường sức đề kháng, bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây hại đến sức khỏe, cơ quan nội tạng. Cách để nấu nước hằng ngày vô cùng dễ, bạn có thể tham khảo theo hai bước sau:
1. Cách 1: Hãm trà xạ đen
Định lượng sử dụng: 50-60gr lá, thân xạ đen đã phơi khô, rồi chia thành hai phần nhỏ.
Chuẩn bị: 1 bình pha trà hoặc bình giữ nhiệt, 1 lít nước sôi.
Cách làm:
- Rửa một nửa xạ đen đã chuẩn bị, rồi bỏ vào bình giữ nhiệt.
- Chế khoảng 100ml nước sôi để trần qua trà, sau đó đổ nước này đi.
- Đổ thêm 1 lít nước sôi vào ấm trà, đậy kín nắp trong khoảng 30 phút là có thể thưởng thức. Sau khi uống hết trà vào buổi sáng, buổi chiều bạn vẫn tiếp tục hãm lượng trà còn lại để thưởng thức.
2. Cách 2: Nấu trà xạ đen:
Định lượng sử dụng: 15-20gr lá xạ đen đã phơi khô.
Chuẩn bị: 1 bình giữ nhiệt, 1,5 lít nước
Cách làm:
- Cho nguyên liệu vào nấu cùng lượng nước đã chuẩn bị.
- Khi sôi nấu thêm 5 phút rồi mới tắt bếp, lọc qua rây để thu phần nước cốt.
- Đổ vào bình giữ nhiệt để uống cả ngày, lưu ý chỉ nên nước xạ đen trong ngày thôi nhé.
Bên cạnh cách pha trà để uống hằng ngày, như mình đã nói ở trên cây xạ đen luôn được ứng dụng vào các bài thuốc chữa trị bệnh lý. Chính vì thế, mình sẽ chia sẻ thêm một số bài thuốc nổi bật của cây xạ đen mang đến cho sức khỏe chúng ta.
- Bài thuốc giúp thông kinh, lợi tiểu, thanh nhiệt: Chuẩn bị 15gr xạ đen, 12gr kim ngân hoa, đã phơi khô, rồi đem sao vàng. Tiếp đến, hãm tất cả dược liệu như trà để uống trong ngày.
- Hỗ trợ điều trị bệnh gan: Chuẩn bị lá và thân cây xạ đen khoảng 50gr, cà gai leo 30gr, mật nhân 10gr. Đem tất cả nấu với khoảng 2 lít nước, đun sôi tầm 15 phút thì tắt bếp, lọc qua rây để thu được nước uống trong ngày.
- Tăng cường sức đề kháng, giảm căng thẳng: Chuẩn bị cây xạ đen, nấm linh chi, giảo cổ lam, mỗi vị 15gr. Đem tất cả sắc cùng một lượng nước vừa phải cho đến khi sôi, thì tách lấy phần nước lọc uống hằng ngày.
- Điều trị mụn nhọt, giúp cầm máu vết thương: Chuẩn bị 3-5 lá xạ đen tươi, đem đi giã nát rồi đắp lên vùng bị thương. Dùng một miếng băng gạc sạch để băng lại, lưu ý trước khi đắp thuốc lên nên vệ sinh vùng da cần đắp thật sạch.
- Điều trị ung thư: Chuẩn bị 40gr cây xạ đen, 20gr bán chi liên, 30gr bạch hoa xà. Đem tất cả vị thuốc sắc cùng 1,5 lít nước. Đun lửa nhỏ cho đến khi cô cạn còn khoảng 600ml nước. Tắt bếp để nguội, rồi chia làm nhiều lần uống trong ngày, nên uống sau khi ăn khoảng 15 phút.
- Bài thuốc phòng bệnh, tăng cường sức khỏe: Chuẩn bị 70gr thân và lá xạ đen, rồi đem đun sôi cùng 1,5 lít nước. Sau khi sôi thì đun lửa nhỏ thêm khoảng 20 phút rồi tắt bếp.
Uống xạ đen không đúng cách có tác hại gì?
Mặc dù cây xạ đen mang lại nhiều lợi ích đối với sức mỗi người, nhưng khi sử dụng không đúng cách chúng có thể dẫn đến nhiều tác hại khôn lường. Khiến bệnh tình trở nên nặng hơn và khó kiểm soát hơn. Chính vì thế, khi sử dụng cây xạ đen để chữa bệnh, bạn nên chú tâm đến tác hại của cây xạ đen, lưu ý và đối tượng sử dụng sau.
1. Tác hại của cây xạ đen khi sử dụng sai cách:
- Chóng mặt, hoa mắt, huyết áp hạ quá thấp do sử dụng thuốc quá liều. Các chuyên gia đã khuyến cáo rằng chỉ nên sử dụng tối đa 70gr cây xạ đen mỗi ngày.
- Có cảm giác ngứa ngáy do tác dụng thanh lọc cơ thể khiến lá gan phải hoạt động để đào thải độc tố ra bên ngoài bằng đường da. Chính vì thế, với những người mới sử dụng sẽ dễ gặp phải tình trạng ngứa rát.
- Đau bụng nhẹ, đi ngoài ra phân lỏng do cơ thể chưa kịp thích nghi với các hoá chất có trong xạ đen, nên ở một vài ngày đầu sử dụng sẽ dễ gặp tình trạng đau bụng hoặc đi ngoài ra phân lỏng.
- Bụng trở nên cồn cào nhẹ là triệu chứng mà hầu như ai cũng gặp phải trong những ngày đầu mới sử dụng cây xạ đen.
2. Lưu ý khi dùng cây xạ đen:
- Không sử dụng nước xạ đen đã để qua đêm vì rất dễ bị biến đổi chất và vi khuẩn dễ bám vào hơn. Do đó, hãy cố gắng uống hết nước trà đen trong một ngày.
- Ưu tiên chọn thảo dược sạch, mới, đảm bảo không dính thuốc trừ sâu hoặc các hoá chất độc hại.
- Vì đây là cách chữa trị bằng thuốc dân gian nên hiệu quả đến khá chậm. Nếu bạn muốn thấy được kết quả tốt nhất thì hãy kiên trì nhé.
- Nên chú ý liều lượng có trong các bài thuốc để tránh xảy ra hậu quả đáng tiếc. Đặc biệt, đừng vì muốn đẩy nhanh kết quả mà lạm dụng thuốc.
3. Đối tượng không nên sử dụng:
- Phụ nữ đang trong giai đoạn mang thai, cho con bú hoặc trẻ em dưới 5 tuổi.
- Người có tiền sử hoặc đang bị huyết áp thấp.
- Người bệnh bị suy thận.
- Người đang đi ngoài ra phân lỏng.
Tóm lại cách dùng cây xạ đen hoá ra lại rất đơn giản mà bạn có thể ứng dụng ngay bây giờ. Đừng sợ rằng đó là một loại thảo dược thì cách chế biến sẽ phức tạp, mà hãy chế biến chúng như một món trà để uống hằng ngày. Nước xạ đen không chỉ giúp bạn nâng cao sức khoẻ mà còn ngăn ngừa được một số bệnh lý ung thư khá hiệu quả.
