Rau húng lủi, một loại thảo mộc phổ biến trong ẩm thực, là một nguyên liệu quen thuộc trong các món ăn của gia đình Việt. Vậy tác dụng của rau húng lủi đối với sức khỏe của chúng ta như thế nào? Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá những đặc tính dinh dưỡng và tác dụng sức khỏe đặc biệt của rau húng lủi, giúp bạn hiểu rõ hơn về giá trị dinh dưỡng và cách tích hợp một cách sáng tạo vào chế độ ăn hàng ngày của mình.
Đặc điểm của cây húng lủi?
Rau húng lủi, còn được biết đến với các tên gọi khác như húng nhủi, húng lũi, húng dũi, hay húng láng, thuộc họ Hoa môi và chi Bạc hà. Cây rau thơm này có tên khoa học là Mentha crispa L. và phổ biến ở châu Âu (ngoại trừ phía cực Bắc), tây bắc châu Phi, cũng như tây nam châu Á. Rau húng lủi không chỉ mang lại hương vị độc đáo cho các món ăn mà còn nổi tiếng với nhiều tác dụng sức khỏe quan trọng.
1. Hình ảnh và cách nhận biết cây húng lủi
Rau húng lủi là một loại cây thân thảo có tuổi thọ lâu dài, với chiều cao dao động từ 50 – 60cm và mang mùi thơm đặc trưng trên toàn bộ thân cây. Phần lá có màu xanh đậm, hình thuôn, có lông ở cả hai mặt và mép lá có những răng cưa nhẹ. Rễ nông của húng lủi mọc bò dưới lòng đất, tạo nên hệ thống rễ mạnh mẽ. Cần lưu ý rằng húng lủi thường bị nhầm lẫn với cây húng chanh, một sự nhận biết quan trọng để tránh hiểu lầm khi sử dụng trong ẩm thực và y học.
Do đó để phân biệt rau húng lủi và húng chanh, bạn có thể dựa vào những đặc điểm như sau:
Dạng Thân Cây:
- Húng lủi thường có thân cây thân thảo, mọc lâu năm với chiều cao từ 50 – 60cm.
- Húng chanh là một loại cây thân cỏ nhiều năm, thường có chiều cao dao động từ 20 – 50cm.
Đặc Điểm Lá:
- Lá húng lủi thường là màu xanh đậm, hình thuôn, có lông ở cả hai mặt, mép lá có răng cưa.
- Lá húng chanh có màu xanh nhạt, dày cứng, đỉnh lá có thể nhọn hoặc tù, mép lá có răng cưa lớn, và cả hai mặt lá đều phủ lông mịn.
Rễ:
- Rễ của húng lủi nổi bật với việc mọc bò dưới đất, tạo nên hệ thống rễ mạnh mẽ.
- Húng chanh cũng có rễ nổi, nhưng cấu trúc của chúng thường ít nổi bật hơn so với húng lủi.
2. Nơi phân bố chính của cây húng lủi
Cây húng lủi (Mentha crispa) thường mọc hoang chủ yếu ở các khu vực châu Âu, đặc biệt là trong phạm vi từ phía cực Bắc của châu lục này. Ngoài ra, nó cũng được tìm thấy tự nhiên tại tây bắc châu Phi và một số khu vực tây nam châu Á. Điều này cho thấy rằng húng lủi thích ứng với nhiều điều kiện khí hậu khác nhau và phân bố rộng rãi trong các môi trường tự nhiên.
Trong môi trường trồng trọt và vườn ươm, cây húng lủi thường được người trồng để sử dụng trong ẩm thực và y học, tạo nên sự đa dạng trong việc ứng dụng và phát triển của loại cây này trên khắp thế giới.
3. Cách thu hái và bảo quản rau húng lủi
Để đảm bảo rằng rau húng lủi giữ được hương thơm và giá trị dinh dưỡng tốt nhất, người nông dân thường thu hái từ mùa xuân đến mùa hè, trước khi cây ra hoa. Đối với rau húng lủi, nên cắt đỉnh của cây với những lá non, vì chúng chứa nhiều hương vị hơn.
Sau khi thu hái, rau húng lủi cần được bảo quản một cách đúng cách để giữ tươi và ngon. Một phương pháp phổ biến là đặt rau húng lủi trong túi chống mốc và giữ trong tủ lạnh. Nếu bạn muốn bảo quản lâu dài, có thể xem xét cách đóng gói rau húng lủi vào túi đóng kín hoặc đặt chúng trong hộp đựng lạnh.
Ngoài ra, cũng có thể sử dụng phương pháp làm sấy hoặc đóng đá để lưu trữ rau húng lủi, giúp nó duy trì độ tươi tắn và độ thơm lâu dài. Đối với việc sử dụng hàng ngày, húng lủi cũng có thể được đông lạnh để dễ dàng sử dụng khi cần thiết.
4. Thành phần hóa học và dược tính của cây húng lủi
Cây húng lủi, có tên khoa học là Mentha crispa L., là một loại thảo mộc thuộc họ Hoa môi. Thành phần của cây húng lủi rất đa dạng và bao gồm nhiều hợp chất có lợi cho sức khỏe. Cụ thể, cây này chứa:
- Menthol: Là hoạt chất chính mang lại hương vị mát lạnh cho húng lủi và cũng có tính chất làm dịu, giúp giảm cảm giác đau và kích thích.
- Dầu hương liệu: Các dầu hữu cơ như menthone, pulegone, và isomenthone tạo nên hương thơm đặc trưng của húng lủi, đồng thời có tác dụng kháng khuẩn và chống vi khuẩn.
- Flavonoids: Nhóm hợp chất này đóng vai trò trong việc bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương của tác động từ các gốc tự do và có khả năng chống vi khuẩn.
- Vitamin và khoáng chất: Húng lủi cũng cung cấp một lượng nhất định các vitamin và khoáng chất như vitamin C, vitamin A, kali, và mangan, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể (1).
Tác dụng của rau húng lủi là gì?
Rau húng lủi, với hương thơm đặc trưng và hương vị tinh tế, không chỉ là một nguyên liệu gia vị quen thuộc trong nấu ăn mà còn mang đến nhiều lợi ích sức khỏe đáng kể. Tác dụng của rau húng lủi không chỉ giới hạn trong việc làm phong phú hương vị món ăn, mà còn được đánh giá cao trong y học vì những đặc tính kháng khuẩn, chống viêm, và làm dịu cổ họng.
1. Rau húng lủi giúp giảm viêm họng
Húng lũi là một trong những nguyên liệu mang lại hiệu quả trong việc điều trị viêm họng mà ai cũng biết. Nhờ khả năng kháng khuẩn, rau húng đóng vai trò như một lớp bảo vệ tự nhiên cho vùng họng, ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh. Cách sử dụng húng lủi để điều trị viêm họng rất đơn giản.
Bạn chỉ cần lấy cọng húng tươi, rửa sạch và cắt nhỏ, sau đó trộn đều với đường phèn. Sau khi hấp cách thủy, bạn có thể sử dụng hỗn hợp này. Hoặc nếu muốn đơn giản hơn, bạn có thể ngậm bã rau để nạp dưỡng chất. Thực hiện quy trình này trong khoảng 3-5 ngày để cảm nhận sự cải thiện trong tình trạng viêm họng của bạn.
2. Tác dụng của rau húng lủi là hỗ trợ tiêu hóa
Rau húng lủi là nguồn thảo dược giàu các hoạt chất giúp kích thích tuyến nước bọt, thúc đẩy quá trình tiêu hóa bằng cách tăng sản xuất men tiêu hóa. Đặc biệt là các chất như limonene, dihydrocarvone, cineol không chỉ ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và nấm mà còn thúc đẩy hoạt động khỏe mạnh của hệ tiêu hóa. Không những thế, rau húng lủi cũng mang lại lợi ích đặc biệt cho những người gặp vấn đề về hội chứng kích ứng ruột.
Nếu bạn cảm thấy dạ dày không ổn định, hãy thử pha một tách trà nóng và thêm vào đó vài cọng rau húng lủi để thưởng thức. Các hợp chất trong lá húng lủi sẽ giúp làm dịu cơn đau khó chịu và hỗ trợ sự ổn định của dạ dày.
3. Rau húng lủi có công dụng phòng chống ung thư
Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng húng lủi là một loại rau có khả năng ngăn ngừa ung thư hiệu quả. Đặc biệt, chứa hoạt chất Perillyl, húng lủi được biết đến với khả năng ức chế và ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư, đặc biệt là tại các vùng như ruột, da, và phổi. Để bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh ung thư, việc thêm húng lủi vào chế độ ăn hàng ngày là một biện pháp hữu ích và đơn giản.
4. Dùng rau húng lủi ngăn ngừa các vấn đề cho răng miệng
Như các bạn đã biết, húng lủi được trồng phổ biến ở Việt Nam, đặc biệt là trong các vườn rau gia đình, nhờ vào những ưu điểm tuyệt vời mà nó mang lại. Một trong những lợi ích đáng chú ý của loai thảo dược này là khả năng ức chế sự phát triển và gia tăng của vi khuẩn ký sinh trong khoang miệng (2).
Việc tiêu thụ húng lủi đều đặn không chỉ giúp cải thiện sức khỏe của răng, mà còn bảo vệ sức khỏe toàn diện của miệng, đồng thời mang lại hơi thở thơm mát và dễ chịu. Đó là lý do húng lủi trở thành một phần quan trọng trong chế độ ăn hàng ngày của nhiều người.
5. Rau húng mủi giúp giảm mùi cơ thể
Không chỉ đóng góp vào việc bảo vệ sức khỏe răng miệng, việc tiêu thụ rau húng lủi còn mang lại lợi ích giảm mùi cơ thể. Nhờ vào tinh chất bạc hà menthol và các nhóm chất chống oxy hóa, rau húng lủi tham gia điều tiết hoạt động của tuyến mồ hôi, đồng thời ức chế sự phát triển của các nhóm vi khuẩn gây ra mùi khó chịu.
6. Công dụng của rau húng lủi là củng cố xương chắc khỏe
Các nghiên cứu dinh dưỡng đã chỉ ra rằng rau húng lủi là nguồn cung khoáng chất tương đối phong phú, bao gồm canxi, đồng, magie, và kẽm. Việc tích hợp những dưỡng chất này từ rau húng lủi vào chế độ ăn hàng ngày là một cách tự nhiên để tăng cường sự dẻo dai của xương khớp, đảm bảo kết nối chặt chẽ giữa các khớp xương và ngăn chặn nguy cơ loãng xương sớm.
7. Cây húng lủi giúp cải thiện thị lực
Một trong những hiệu quả của rau húng lủi, mà có lẽ bạn chưa tận dụng, là cung cấp một lượng lớn vitamin A, một chất dinh dưỡng quan trọng mà cơ thể cần hàng ngày. Điều này đặc biệt quan trọng vì nó giúp hình thành sắc tố ở võng mạc, ngăn chặn tổn thương ở giác mạc và duy trì tốt thị lực nhất.
8. Rau húng lủi trị công trùng cắn
Húng lủi không chỉ là loại rau gia vị thông thường, mà còn được coi là một thảo dược quý giúp hỗ trợ khả năng kháng viêm và điều trị những vết đốt từ côn trùng (3).
9. Cây húng lủi giúp giải cảm trị hen suyễn
Một trong những bài thuốc dân gian chống cảm cúm không thể bỏ qua, đặc biệt là khi có sự hiện diện của húng lủi. Bạn có thể kết hợp húng lủi với các loại rau khác như: rau thơm như lá lốt, kinh giới, hoặc sả,… để thực hiện phương pháp xông hơi. Với dưỡng chất đặc biệt từ những loại rau này, bài thuốc sẽ giúp giảm triệu chứng cảm cúm một cách hiệu quả.
Đồng thời, với khả năng kháng khuẩn của húng lủi cũng sẽ giúp làm sạch đường dẫn khí của phổi, mang lại nhiều lợi ích đặc biệt trong việc điều trị bệnh hen suyễn. Cách thực hiện khá đơn giản, bạ hãy lấy một ít lá húng lủi, sắc với nước và uống trong suốt ngày.
10. Rau húng lủi làm mờ nám, giảm quầng thâm mắt
Da sạm, nám da, và mắt quầng thâm thường là những vấn đề khó chịu đối với phụ nữ. Bởi những điều này sẽ khiến khuôn mặt trở nên mờ nhạt và thiếu sức sống hơn. Để cải thiện tình trạng này, hãy lựa chọn những loại rau từ thiên nhiên, an toàn và có hiệu quả như húng lủi.
Bạn có thể kết hợp phương pháp làm đẹp với húng lủi và bột nghệ sẽ mang lại hiệu quả không ngờ. Tuy nhiên, trước khi sử dụng hỗn hợp này, hãy sử dụng nước hoa hồng để cân bằng độ ẩm, sau đó áp dụng hỗn hợp bột nghệ và húng lủi lên vùng da bị nám, để thư giãn trong 15 phút và rửa lại bằng nước ấm.
Đối với vấn đề quầng thâm ở mắt, hãy rửa sạch húng lủi và xay nhuyễn, thêm vài giọt nước cốt chanh, trộn đều hỗn hợp. Áp dụng hỗn hợp này lên vùng da dưới mắt và để mặt nạ trong 20 phút sẽ giúp dưỡng chất thấm sâu vào da, sau đó rửa lại bằng nước sạch. Cuối cùng là hãy thực hiện phương pháp trị quầng thâm này 2 lần mỗi tuần, để mang lại hiệu quả tốt nhất.
11. Sử dụng rau húng lủi có thể giúp ngăn ngừa mụn
Với hàm lượng vitamin và khoáng chất phong phú, húng lủi trở thành một loại rau lý tưởng cho phụ nữ trong hành trình làm đẹp mỗi ngày. Các vitamin trong rau húng hoạt động như chất chống oxy, kháng viêm, và kháng khuẩn, giúp làm sạch và dưỡng da rất tốt. Do đó, nếu bạn đang gặp vấn đề với mụn, thâm sạm trên da, hãy thử dùng nước ép từ húng lủi để rửa mặt hàng ngày.
Hy vọng với những lợi ích mà cây cải lủi mang lại sẽ trở thành một phần quan trọng trong chế độ ăn lành mạnh và phương pháp tự nhiên hỗ trợ sức khỏe của bạn. Tuy nhiên để đảm bảo lợi ích mà chúng mang lại, hãy đảm bảo việc sử dụng chúng một cách chính xác và đúng liều lượng nhất.
Hướng dẫn cách dùng rau húng lủi
Việc biết cách sử dụng những tác dụng của rau húng lủi đúng cách không chỉ làm phong phú hương vị cho bữa ăn mà còn giúp tận dụng tối đa các dưỡng chất quý giá mà cây cung cấp. Dưới đây là một số cách sử dụng rau húng lủi đơn giản nhất.
1. Dùng rau húng lủi để trị mụn
Rau húng lủi không chỉ là một nguyên liệu thơm ngon trong nấu ăn mà còn là một giải pháp tự nhiên hiệu quả trong việc trị mụn. Dưới đây là một số cách sử dụng rau húng lủi để giúp làm dịu và kiểm soát tình trạng mụn:
Mặt nạ húng lủi:
- Bước 1: Chuẩn bị 1 năm lá húng lủi, mật ong, và nước cốt chanh.
- Bước 2: Nhuyễn lá húng lủi và trộn chúng với mật ong và nước cốt chanh.
- Bước 3: Áp dụng mặt nạ lên khu vực mụn.
- Bước 4: Để mặt nạ trên da khoảng 15-20 phút rồi rửa sạch. Mặt nạ này giúp làm dịu và tái tạo da, đồng thời kiểm soát dầu tự nhiên.
Làm sạch da bằng rau húng lủi:
- Bước 1: Rửa sạch lá húng lủi và nhuyễn chúng.
- Bước 2: Áp dụng nhuyễn lá húng lủi lên da mặt làm mặt nạ.
- Bước 3: Massage nhẹ nhàng và để mặt nạ trên da khoảng 15 phút trước khi rửa sạch. Điều này giúp loại bỏ dầu thừa và tế bào chết, giảm mụn đen và kiểm soát sự xuất hiện của mụn.
2. Hãm rau húng lủi để uống
Cây rau húng lủi, với hương thơm tinh tế và đặc trưng, không chỉ là một thành phần quen thuộc trong nấu ăn mà còn là một kho báu của những lợi ích sức khỏe. Một trong những cách sáng tạo để tận dụng toàn diện dưỡng chất từ húng lủi là hãm nó để tạo nước uống ngon miệng và có lợi cho sức khỏe.
- Dị ứng và mẩn ngứa, bạn có thể sử dụng 3 – 6g hạt húng quế ngâm nước để hạt nổi nhầy, sau đó giã nhuyễn với 20 – 30g lá húng quế. Lọc lấy nước, thêm đường và sử dụng nó như nước uống. Bã húng quế cũng có thể được áp dụng trực tiếp lên vùng da ngứa để giảm ngứa. Hoặc, bạn cũng có thể sử dụng lá húng quế khô sắc để tạo nước uống. Kết hợp với việc tắm nước lá khế đun sôi để nguội sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn.
- Mẹ mới đẻ gặp tình trạng thiếu sữa, có thể sử dụng 10g lá húng quế sắc với 1.000ml nước để tạo nước uống hàng ngày. Đây là một biện pháp tự nhiên giúp kích thích tiết sữa và cải thiện tình trạng này.
- Rối loạn tiêu hóa, đầy bụng, và tiêu chảy, có thể sử dụng 15g cành lá tươi của húng quế để sắc uống. Đây là một cách tự nhiên và hiệu quả để giảm các vấn đề về hệ tiêu hóa và làm dịu cảm giác đầy bụng.
3. Dùng lá húng lủi để làm món ngon
Bước vào thế giới ẩm thực với lá húng lủi, bạn sẽ biết được đây không chỉ là một loại rau thơm thú vị, mà còn là một nguồn cảm hứng vô tận cho những món ngon hấp dẫn. Lá húng lủi không chỉ làm phong phú hương vị mà còn mang đến cho bữa ăn của bạn những lợi ích sức khỏe đáng giá.
Thịt rim húng lủi:
Nguyên liệu:
- 250g thịt ba chỉ heo
- 50g rau húng lủi
- Bột nêm, đường trắng, nước mắm, dầu ăn
Các bước thực hiện:
- Bước 01: Rửa sạch thịt ba chỉ và thái thành các miếng mỏng. Rau húng lủi được chọn phải bỏ phần lá úa, ngắt cọng, sau đó rửa sạch và giã nhuyễn.
- Bước 02: Trong một tô, cho rau húng lủi đã giã nhuyễn vào, thêm một chút nước mắm, bột nêm, và đường. Hòa tan hỗn hợp này đều.
- Bước 03: Đặt thịt heo thái mỏng vào hỗn hợp rau húng lủi đã chuẩn bị, sau đó trộn đều. Ướp thịt trong khoảng 15 phút.
- Bước 04: Đun nóng dầu ăn, xào thịt ba chỉ đã ướp trên lửa nhỏ cho đến khi thịt chín và ngấm đều các gia vị. Tắt bếp và mang thịt ra đĩa. Dùng thịt rim húng lủi nóng kèm với cơm nóng sẽ làm hài lòng mọi thực khách. Vị thịt đậm đà kết hợp với hương thơm đặc biệt của rau húng lủi sẽ tạo nên trải nghiệm ẩm thực tuyệt vời không thể quên.
Gỏi đu đủ tôm húng lủi:
Nguyên liệu:
- Tôm và thịt
- Đu đủ xanh đã bào sợi
- Cà rốt muối chua hoặc củ cải hoặc ngó sen muối
- Rau húng lủi và rau răm
- Nửa trái đu đủ xanh bào sợi
- Đồ chua (cà rốt, ngó sen, củ cải)
- Dầu giấm
Các bước thực hiện:
- Bước 01: Rửa sạch tôm, bỏ phần đầu, và đun luộc chín. Sau đó, để tôm nguội, lột vỏ và chẻ đôi.
- Bước 02: Bào vỏ đu đủ xanh và ngâm trong nước lạnh với cốt chanh và đường trong khoảng 10 phút, sau đó vớt ra để ráo. Rửa sạch rau húng lủi và rau răm, thái nhỏ.
- Bước 03: Trộn đu đủ bào với cà rốt muối chua và một ít rau húng, rau răm trong một tô. Thêm chút dầu và bóp đều. Rắc đậu phộng rang, hành phi, và một ít tiêu lên trên mặt. Món gỏi này kết hợp với nước mắm chua ngọt sẽ mang đến trải nghiệm ẩm thực tuyệt vời.
Dùng húng lủi có tác hại gì không?
Húng lủi, loại thực vật quen thuộc trong bếp Việt, không chỉ là người bạn thân thiết của mâm cơm gia đình mà còn là một rau ăn kèm phổ biến trong nhiều món ăn truyền thống và đặc sản địa phương. Sự ưa chuộng của húng lủi không chỉ đến từ hương vị đặc trưng mà còn từ những lợi ích cho sức khỏe mà nó mang lại.
Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, quan trọng nhất là khi sử dụng húng lủi, bạn và gia đình cần tuân thủ những nguyên tắc vệ sinh và chế biến thực phẩm đúng cách.
Mặc dù húng lủi mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mà không gây hại đáng kể, nhưng việc duy trì một chế độ ăn uống cân đối và không tiêu thụ quá mức cũng là điều quan trọng. Khoa học đã chứng minh rằng việc ăn một loại thực phẩm một cách cân đối sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn cho sức khỏe. Do đó, khi thưởng thức húng lủi, hãy duy trì sự đa dạng trong chế độ ăn uống để đảm bảo cân nặng và sức khỏe tổng thể.
Tóm lại, tác dụng của rau húng lủi là một kho báu của những lợi ích về sức khỏe. Với hương thơm đặc trưng và chứa nhiều chất dinh dưỡng, húng lủi không chỉ tạo hương vị đặc sắc cho các món ăn mà còn đem lại nhiều tác dụng tích cực cho cơ thể. Được biết đến với khả năng kích thích tiêu hóa, làm dịu cổ họng, và chống viêm, húng lủi là sự bổ sung tuyệt vời cho chế độ dinh dưỡng hàng ngày.
