Các loại nám da đang là một vấn đề phổ biến về làn da mà nhiều người đang gặp phải, đặc biệt là phụ nữ. Tình trạng này xảy ra khi các đốm nâu, sạm đen xuất hiện trên da, thường ở những vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, như: cổ, tay, chân, mặt,… Các đốm nám này có thể có kích thước và màu sắc khác nhau do đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về các loại nám phổ biến cũng như cách phân biệt chúng, để có được những cách điều trị phù hợp.
Phân biệt các loại nám da thường gặp
Phân biệt các loại nám da rất quan trọng để chọn được phương pháp điều trị hiệu quả. Các loại nám da mà chị em thường xuyên gặp phải, bao gồm: nám mảng, nám chân sâu và nám hỗn hợp do nhiều tác động đến từ ánh mặt trời, di tuyền, tuổi tác, nội tiết tố,…
Bên cạnh đó, còn có các loại nám do di truyền, chúng sẽ thường xuất hiện ở tuổi trung niên, kích thước đều và không tăng lên theo thời gian. Ngược lại, nếu là nám do nội tiết tố, chúng thường xuất hiện trên vùng trán, đều và liên tục, có thể tăng lên theo thời gian. Nếu đây là nám do tác động của ánh mặt trời, chúng thường xuyên xuất hiện ở vùng da bị tiếp xúc trực tiếp với nắng, kích thước và màu sắc không đều, thường tăng lên theo thời gian.
Nếu đây là nám do sử dụng do sử dụng mỹ phẩm hoặc thuốc không phù hợp, chúng thường xuất hiện ở vùng da được tiếp xúc với sản phẩm, kích thước và màu sắc sẽ không đều, không tăng lên theo thời gian. Việc phân biệt chính xác các loại nám da sẽ giúp chúng ta có được sự lựa chọn phương pháp điều trị và phòng ngừa đúng đắn hơn. (1)
1. Nám mảng
Nám mảng là một dạng nám da phổ biến, thường xuất hiện dưới dạng các đốm sạm màu nâu hoặc xám trên da. Nó có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, tuy nhiên thường gặp ở những người trung niên.
Cách phân biệt nám mảng cũng rất đơn giản, bạn chỉ cần để ý qua các đặc điểm sau: màu sắc không đồng đều, kích thước lớn, thường xuất hiện owr vùng da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, không gây ngứa hoặc đau, không có biến đổi kích thước hay màu sắc đáng kể.
Nguyên nhân chính dẫn đến nám mảng là do tác động của ánh mặt trời, hormone nữ, lão hoá da hoặc di truyền. Nám mảng có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể, tuy nhiên thường gặp ở những vùng da tiếp xúc với ánh nắng, như cổ, tay, chân. Việc chăm sóc da đúng cách và bảo vệ làn da khỏi tác động của ánh mặt trời là cách phòng ngừa hiệu quả nhất cho tình trạng nám mảng.
2. Nám chân sâu
Nám chân sâu hay còn được gọi là nám mặt dưới, là một loại nám da được hình thành ở lớp sâu của da. Nó xuất hiện dưới dạng các đốm sạm màu nâu hoặc xám đen, thường có kích thước nhỏ hơn so với nám mảng và thường xuất hiện ở vùng da bị ảnh hưởng bởi ánh nắng, như khuỷu tay, đầu gối, cổ chân, vùng nách, mặt dưới cánh tay và xung quanh mắt.
Phân biệt nám chân sâu là rất quan trọng để đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả. Bạn có thể phân biệt nám chân sâu bằng cách nhìn vào màu sắc, vị trí và kích thước của nó. Nếu bạn phát hiện bất kỳ sự thay đổi nào về kích thước, màu sắc hoặc hình dạng của nám, nên tìm kiếm ý kiến từ các bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và đưa ra chẩn đoán chính xác nhất.
Nguyên nhân chính gây nên nám chân sâu là do tác động của ánh nắng mặt trời, đặc biệt là ánh nắng chứa tia UVA, một loại ánh nắng không có trong tia UVB và thường xuất hiện trong suốt cả năm. Ánh nắng mang tia UVA có khả năng thâm nhập sâu vào lớp biểu bì của da, gây ra sự tăng sản xuất melanin, chất giúp bảo vệ da khỏi nắng của cơ thể.
Tuy nhiên, khi sản xuất melanin quá mức, nó sẽ tích tụ dưới da và hình thành nám. Ngoài ra, nám chân sâu cũng có thể xuất hiện do di truyền hoặc do sử dụng các sản phẩm làm đẹp không đúng cách, nhưng tác động của ánh nắng mặt trời vẫn là nguyên nhân chính gây nám chân sâu. Do đó, việc bảo vệ làn da khỏi tác động của ánh nắng mặt trời là cách quan trọng để phòng ngừa và điều trị nám chân sâu.
3. Nám hỗn hợp
Nám hỗn hợp là loại nám da phức tạp, kết hợp giữa nám mảng và nám chân sâu. Thường xuất hiện ở những vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nám hỗn hợp có thể xuất hiện dưới dạng các đốm sạm màu nâu hoặc màu xám đen.
Điểm khác biệt giữa nám hỗn hợp so với các loại nám da khác là nó có kết cấu và màu sắc khác nhau trên cùng một vùng da. Vì vậy, phân biệt nám hỗn hợp là rất khó, đòi hỏi phải có kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm tốt để có thể đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả.
Tuy nhiên, các chị em cũng có thể phân biệt sơ nám hỗn hợp bằng cách kiểm tra kết cấu vùng da đang bị nám, nếu có kết cấu vùng da nám khác nhau (mịn trơn và có đốm đen), thì có thể là nám hỗn hợp. Ngoài ra, nếu bạn có vùng da bị nám trên vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nó cũng có thể là nám hỗn hợp.
Nguyên nhân gây nám hỗn hợp chủ yếu là do tác động của ánh nắng mặt trời, tia UV gây hại cho da, gây kích thích cho sản xuất hắc sắc tố, đồng thời kích hoạt sản xuất melanin bên trong tế bào da. Ngoài ra, nám hỗn hợp cũng có thể được kích hoạt bởi sự thay đổi nội tiết tố bên trong cơ thể, chẳng hạn như trong thời kỳ mang thai hoặc sử dụng thuốc chống ung thư. Để phòng ngừa và điều trị nám hỗn hợp, cần tuân thủ quy tắc bảo vệ da khỏi các tác hại của ánh nắng mặt trời.
Tóm lại, việc phân biệt các loại nám da là vô cùng quan trọng để bạn có thể tìm được đúng loại nám mà minh đang mắc phải cũng như có được cách điều trị và phòng ngừa đúng cách.
Khác biệt giữa nám, tàn nhang và đồi mồi
Mặc dù các khuyết điểm trên da như nám, tàn nhang và đồi mồi có thể trông khá giống nhau, nhưng chúng lại khác nhau về nguyên nhân gây ra và đặc điểm cụ thể.
Nám là một loại sắc tố da, phát triển cho ánh nắng mặt trời và sự thay đổi nội tiết tố. Nó xuất hiện dưới dạng các đốm lớn hoặc nhỏ trên vùng da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng như mặt, cổ và tay.
Trong khi đó, tàn nhang là một loại sắc tố da cũng được hình thành do sự tác động của ánh nắng mặt trời, nhưng chúng lại xuất hiện dưới dạng những đốm nhỏ màu nâu trên da mặt, cổ, tay, chân và các vùng da khác.
Và đồi mồi sẽ là các khối u nhỏ trên da, không liên quan đến sắc tố và không được kích thích bởi ánh nắng. Chúng có thể xuất hiện ở mọi vùng da trên cơ thể và thường có màu da tự nhiên hoặc màu nâu.
Tuy nhiên, để chắc chắn về loại khuyết điểm trên da mình gặp phải, nên tìm kiếm ý kiến từ các bác sĩ chuyên khoa da liễu, thẩm mỹ. Bác sĩ sẽ giúp bạn xác định được loại khuyết điểm mà mình đang gặp phải và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất cho từng trường hợp cụ thể.
Phương pháp điều trị các loại nám da phổ biến
Các phương pháp điều trị các loại nám phổ biến, bao gồm: sử dụng kem trị nám, laser và ánh sáng, tẩy tế bào chết trên da, điều trị bằng hóa chất hoặc các phương pháp tự nhiên khác. Mỗi phương pháp đều có ưu, nhược điểm riêng và hiệu quả cũng khác nhau tùy vào từng trường hợp cụ thể. Việc tìm hiểu và tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa da liễu là cần thiết để chọn được một phương pháp điều trị thích hợp đối với các loại nám.
1. Sử dụng kem/thuốc đặc trị
Việc sử dụng kem hoặc thuốc đặc trị là một trong những phương pháp điều trị nám da phổ biến. Các sản phẩm chứa hoạt chất đặc trị, như: hydroquinone, tretinoin và corticosteroid có tác dụng làm giảm sắc tố melanin trong da, giúp giảm thâm và làm sáng da hiệu quả.
Tuy nhiên, việc sử dụng kem và thuốc đặc trị phải có sự chỉ định và hướng dẫn từ bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu để đạt được hiệu quả tốt nhất. Ngoài ra, việc sử dụng kem và thuốc đặc trị cần thường xuyên và kết hợp với các phương pháp điều trị khác để đạt được kết quả tốt trong việc điều trị nám da.
Dưới đây là một số loại kem hoặc thuốc đặc trị được sử dụng trong điều trị nám da:
- Kem hydroquinone: Đây là loại kem trị nám phổ biến và hiệu quả, có tác dụng làm giảm sắc tố melanin trong da, giúp giảm thâm, nám và làm sáng da.
- Tretinoin: Đây là một loại kem trị nám có tác dụng giúp làm mờ các đốm nám và tăng cường tái tạo tế bào da mới.
- Azelaic acid: Là loại axit có nguồn gốc từ thiên nhiên, có tác dụng làm giảm sắc tố melanin trong da và giảm sự sản xuất melanin mới.
- Kojic acid: Là một chất có nguồn gốc từ nấm, có tác dụng làm giảm sắc tố melanin trong da, giúp giảm thâm và làm sáng da.
- Vitamin C: Là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, có tác dụng làm giảm các sắc tố melanin trong da, tăng cường sản sinh collagen, giúp da trở nên sáng và đều màu hơn.
- Các loại thuốc steroid: Được sử dụng để giảm viêm và ngứa trong trường hợp nám da kèm theo dị ứng.
2. Bắn laser trị nám
Bắn laser trị nám là một trong những phương pháp trị nám được sử dụng phổ biến hiện nay. Trong quá trình trị nám bằng laser, các tia laser sẽ được tác động vào sắc tố melanin trong da, làm giảm sản xuất melanin và làm mờ các đốm nám. Các tia laser sẽ được tập trung vào những vùng da bị nám, giúp loại bỏ các đốm nám một cách hiệu quả nhất.
Các loại laser được sử dụng để trị nám, bao gồm laser CO2, laser Er:YAG và laser Q-switched. Tuy nhiên, việc sử dụng phương pháp bắn laser trị nám cần được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa da liễu có kinh nghiệm cao để tránh tác dụng phụ và đạt hiệu quả tốt nhất. Bên cạnh đó, sau khi sử dụng phương pháp này, da sẽ có những phản ứng phụ, như: đỏ, sưng và bong tróc, vì vậy cần phải có chế độ chăm sóc da đúng cách để giúp làn da được phục hồi nhanh chóng.
3. Cấy tế bào gốc cho da
Phương pháp cấy tế bào gốc cho da trị nám là một trong những liệu pháp trị nám mới nhất và đang dành được nhiều sự quan tâm trong lĩnh vực chăm sóc da. Các tế bào gốc sẽ được chiết xuất từ mô tế bào, sau đó được tiêm trực tiếp vào da bị nám, kích thích quá trình tái tạo tế bào da mới, giúp cải thiện các vấn đề nám, tàn nhang và làm da đều màu hơn.
Cấy tế bào gốc cho da trị nám được xem là phương pháp an toàn, không gây tác dụng phụ và mang lại hiệu quả tốt nhất trong việc trị nám. Tuy nhiên, việc sử dụng phương pháp này cần được thực hiện bởi các chuyên gia, bác sĩ có kinh nghiệm để đảm bảo an toàn cho sức khoẻ và hiệu quả trong quá trình điều trị. Ngoài ra, để duy trì hiệu quả của phương pháp này, cần phải có chế độ chăm sóc da đúng cách và đều đặn để giúp da hồi phục và duy trì làn da đẹp, mịn màng hơn.
Cách phòng ngừa nám da cơ bản
Sau khi đã có được phương pháp điều trị các loại nám mặt, các chị em cần tìm hiểu thêm về cách phòng ngừa nám da cơ bản. Việc phòng ngừa nám sẽ giúp cho tình trạng nám hiện tại không trở nên nghiêm trọng hơn và cũng giúp cho việc trị nám được diễn ra dễ dàng hơn. Do đó, các chị em hãy bỏ túi những tips phòng ngừa nám da sau đây:
1. Tránh ánh nắng mặt trời
Phòng ngừa nám da bằng cách tránh ánh nắng mặt trời là một bước quan trọng để giảm thiểu nguy cơ phát triển nám da. Bởi trong ánh nắng mặt trời chứa các tia cực tím có thể gây hại cho da và kích thích sự sản xuất melanin trong da, dẫn đến sự xuất hiện của các vết nám.
Để phòng ngừa nám da, cần áp dụng kem chống nắng với chỉ số chống nắng cao, khoảng 30 phút trước khi ra ngoài trời và lặp lại mỗi 2-3 giờ. Ngoài ra, cũng nên đeo nón và che kín cơ thể bằng các vật chuyên dụng để ngăn chặn cơ thể tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài. Việc tránh ánh nắng mặt trời sẽ giúp giảm thiểu các nguy cơ phát triển nám da và bảo vệ làn da khỏi các tại hại khác mà ánh nắng mặt trời gây ra.
Dưới đây là hai loại kem chống nắng phổ biến mà bạn có thể tham khảo:
- Kem chống nắng Physical Fusion UV Defense SPF 50: Là sản phẩm của nhà SkinCeuticals, có chứa các thành phần kết hợp của zinc oxide và titanium dioxide, giúp bảo vệ làn da khỏi các tác động của ánh nắng mặt trời và ngăn ngừa tình trạng sạm da, nám da.
- Kem chống nắng Perfect UV Sunscreen EX SPF50+ PA+++: Sản phẩm của nhà Shiseido sẽ giúp bảo vệ làn da khỏi các tác động của tia UV, ngăn ngừa tình trạng nám, da và giữ cho làn da luôn mịn màng, tươi trẻ.
2. Duy trì lối sống lành mạnh
Phòng ngừa nám da bằng cách duy trì lối sống lành mạnh là một trong những cách hiệu quả, nhất là để giảm thiểu nguy cơ mắc phải nám da. Để duy trì lối sống lành mạnh, bạn nên ăn uống đầy đủ chất, bao gồm cả các loại rau củ, trái cây, hạt, thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, giảm lượng thức ăn nhanh, các loại thức ăn chứa nhiều đường và đặc biệt là các loại đồ uống có cồn.
Ngoài ra, bạn cũng nên tập luyện thể dục đều đặn để có cơ thể khoẻ mạnh hơn, điều này giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm stress và tăng cường lưu thông máu. Hơn nữa, bạn cũng cần phải ngủ đủ giấc để giảm stress và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
Bên cạnh đó, việc sử dụng kem chống nắng hoặc các sản phẩm chăm sóc da uy tín, chất lượng cũng là một thói quen tốt để phòng ngừa các vệt nám phát triển cũng như hình thành trên làn da của bạn.
4. Chú ý dưỡng da đúng cách
Dưỡng da đúng cách là một phương pháp hiệu quả để phòng ngừa nám da, đặc biệt là khi kết hợp với các phương pháp khác, như: tránh ánh nắng mặt trời và duy trì lối sống lành mạnh. Việc dưỡng da đúng cách sẽ giúp tăng cường độ ẩm, cải thiện độ đàn hồi, thúc đẩy sự tái tạo và cải thiện màu da.
Nếu da được nuôi dưỡng và giữ ẩm đúng cách, nó sẽ giảm thiểu được các nguy cơ xuất hiện nám do da bị tổn thương hoặc, bị khô hoặc mất nước. Hơn nữa, việc sử dụng các sản phẩm dưỡng da chứa các thành phần có lợi, như: vitamin C, vitamin E axit hyaluronic, niacinamide, collagen,… có thể giúp giảm thiểu sự xuất hiện của các vết nám, làm sáng da và cải thiện kết cấu da.
Dưới đây là một số loại kem dưỡng da có công dụng phòng và trị nám phổ biến:
- Kem dưỡng chống nắng: Chất chống nắng giúp bảo vệ làn da khỏi tác động của tia UV, một trong những nguyên nhân chính gây nám da. Kem chống nắng thường có chứa thành phần, như oxybenzone, titanium dioxide, avobenzone,…
- Kem dưỡng trắng: Những loại kem này có chứa các thành phần như: vitamin C, axit glycolic, arbutin, hydroquinone,… giúp làm trắng sáng da và phòng ngừa nám hiệu quả.
- Kem dưỡng ẩm: Để giữ cho làn da luôn được ẩm mượt, giúp da không bị khô và bong tróc, từ đó hạn chế được những tác hại từ ánh nắng mặt trời gây hại lên làn da. Các thành phần thường có trong kem dưỡng ẩm để mang lại lợi ích cho làn da, bao gồm: ceramides, glycerin, hyaluronic acid, urea,…
- Kem dưỡng tái tạo: Những sản phẩm này sẽ giúp tái tạo lại tế bào mới, giảm thiểu các nếp nhăn, chống lão hoá và phục hồi các tổn thương do nám gây ra. Các thành phần thường có trong kem dưỡng tái tạo là vitamin A, Retinol, alpha hydroxy acids (AHA), beta hydroxy acids (BHA),…
Bên cạnh đó, các chị em cũng có thể dưỡng da bằng các nguyên liệu tự nhiên, như: nha đam, dầu dừa, vitamin E,… đây chính là những bí quyết vừa an toàn, vừa tiện lợi và phù hợp hầu hết với mọi loại da. Do đó, bạn có thể tìm hiểu các công thức làm đẹp da này tại chuyên mục da của của helloykhoa.
5. Bổ sung thêm thực phẩm chức năng
Bên cạnh việc sử dụng kem và thuốc trị nám để chăm sóc da bên ngoài, thì bổ sung thực phẩm chức năng cũng là một cách hiệu quả để phòng ngừa nám. Một số thành phần dinh dưỡng trong thực phẩm chức năng được cho là có khả năng giảm thiểu nám, bao gồm: vitamin C, vitamin E, beta-carotene, lycopene, selen, omega-3,…
Không những thế một lý do khiến các chị em phụ nữ tin dùng thực phẩm chức năng hiện nay, đó chính là hầu hết các viên uống đều được tổng hợp và chiết xuất từ các loại thảo dược thiên nhiên, quý giá. Bên cạnh đó, trong thực phẩm chức năng còn chứa một số hoạt chất cực tốt cho làn da mà cơ thể của chúng ta không thể nào tự tổng hợp được. Do đó, nhu cầu sử dụng thực phẩm chức năng để chăm sóc sắc đẹp ngày càng tăng.
Tóm lại, việc phân biệt các loại nám da là điều cần thiết, bởi nám da là một vấn đề khá phổ biến và đáng lo ngại trong làn da. Các loại nám da thường gặp như: nám mảng, nám chân sâu, nám hỗn hợp với những đặc điểm khác nhau và cần được chăm sóc và điều trị một cách đúng đắn.
Ngoài các phương pháp trị nám thông thường như sử dụng kem và thuốc đặc trị, bắn laser hay cấy tế bào gốc, thì việc phòng ngừa cũng rất quan trọng. Điều này có thể đạt được thông qua việc bạn phải tránh ánh nắng mặt trời, duy trì lối sống lành mạnh và dưỡng da đúng cách. Hy vọng với những thông tin trong bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại nám da phổ biến và điều trị nám hiệu quả.
