Diếp cá là một loại rau ăn kèm khá quen mặt với các gia đình Việt, nhưng tác dụng của rau diếp cá đối với sức khỏe chúng ta vẫn còn là thắc mắc của khá nhiều người. Theo dân gian, rau diếp cá có những tác dụng tuyệt vời như lợi tiểu, thanh lọc cơ thể, chữa đau mắt, mụn nhọt, trị mụn,… và khá nhiều công dụng tuyệt vời khác. Vậy trong rau diếp cá có chứa những thành phần đặc biệt nào dành riêng cho chúng ta? Hãy cùng Helloykhoa tìm hiểu lợi ích này qua bài viết dưới đây.
Tổng quan về rau diếp cá
Rau diếp cá ban đầu có nguồn gốc từ miền nam của Trung Quốc, sau đó chúng dần xuất hiện nhiều ở Việt Nam và các nước Đông Nam Á, đôi khi bạn cũng có thể bắt gặp loại rau này Nhật Bản hay Hàn Quốc. (1)
- Tên khoa học: Houttuynia cordata
- Bộ (ordo): Piperales
- Chi (genus): Houttuynia
- Giới (regnum): Plantae
- Họ (familia): Saururaceae
- Loài (species): H. cordata
- Tên gọi khác: giấp cá, lá giấp, dấp cá,… Trong Đông y còn được gọi là: cửu tiết liên, sầm thảo, xú tinh thảo, tử sâm, lá giáp,…
1. Hình ảnh nhận biết rau diếp cá
Rau diếp cá là loại cây thân thảo, mọc quanh năm và ưa chỗ ẩm ướt. Thân có rễ mọc ngầm dưới đất, phân đốt. Lá rau diếp mọc so le với nhau, có hình giống trái tim dài 75mm, có bẹ lá. Đầu lá hơi nhọn hoặc nhọn hơn, khi bứt lá sẽ có mùi tanh đặc trưng như mùi của cá.
Thân cây rau diếp khi phát triển có thể đạt từ 15 – 20cm, mọc đứng cao tầm 40cm, có lông xung quanh. Thân cây có màu lục hoặc tím đỏ, hoa mọc thành từng cụm được bao bọc bởi 4 lá bắc trắng, bên trong lá có các hoa nhỏ màu vàng nhạt. Khi nhìn xa, cụm hoa này giống như một bông hoa đơn lẻ, quả nang mở ở đỉnh, có hình trái xoan, bề mặt nhẵn láng. Hoa sẽ thường nở vào tháng 5 đến tháng 8 hằng năm, trong khi đó quả cây cho quả vào tháng 7 đến tháng tháng 10.
2. Thành phần dược tính
Rau diếp cá có vị chua, tính hàn quy vào kinh can và phế, có tác dụng giải nhiệt cơ thể, hoá đờm, lợi thấp,… Trong rau diếp cá chứa khá nhiều thành phần hoá học đa dạng, bao gồm: tinh dầu, methyl-n-Nonykelton, decanoyl acetaldehyde, calcium sulfate, myrcene, capric acid, reynountrin, isoquercitrin, camphene,… cực kỳ tốt cho sức khỏe.
3. Cách thu hái và sử dụng
Diếp cá là loại cây mọc quanh năm, vì thế người dân có thể thu hái quanh năm và thường dùng để ăn sống. Một vài trường hợp, có thể hái cả toàn bộ thân cây, bỏ rễ, sau đó đem đi phơi khô để bào chế thành thuốc.
Nhìn chung cây diếp cá mang lại khá nhiều tác dụng và lợi ích cho sức khỏe chúng ta. Không những thế, loại thảo dược này còn khá dễ nuôi trồng tại nhà, dựa vào những đặc điểm và đặc tính trên mà bạn có thể sử dụng chúng hợp lý.
Một số tác dụng của rau diếp cá
Rau diếp cá chưa khá nhiều thành phần có lợi cho sức khoẻ và bạn có thể sử dụng loại nguyên liệu này để ăn sống hoặc sắc thành thuốc uống. Vậy tác dụng của rau diếp cá đối với sức khỏe chúng ta là gì?(2)
- Điều trị mụn: Trong rau diếp cá có chứa các thành phần kháng viêm, khánh sinh, vì thế có thể sử dụng loại rau này để chăm sóc da mụn hiệu quả. Ngoài ra, rau diếp cá còn có thể giảm thiểu được các tình trạng da thâm đen, hoặc sưng đỏ do mụn gây ra.
- Hỗ trợ đái tháo đường: Hợp chất ethanol có rau diếp cá sẽ giúp các bệnh nhân tiểu đường giảm thiểu đáng kể hàm lượng đường glucose có trong máu. Ngoài ra, một số thành phần khác trong nước ép rau diếp cá còn có khả năng chống tiểu đường và hoạt động như một chất kiểm soát, ổn định mức độ đường huyết trong cơ thể.
- Thanh nhiệt, giải độc cơ thể: Rau diếp cá có thể bài trừ các độc tố, thanh lọc cơ thể và đào thải các chất cặn bã ra khỏi cơ thể, thông qua đường nước tiểu.
- Tăng cường hệ miễn dịch: Diếp cá chứa một số thành phần dinh dưỡng giúp tăng cường hệ miễn dịch, bằng cách kích thích sản sinh các tế bào bạch huyết. Đây là tế bào thiết yếu của cơ thể để giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể và rau diếp cá cũng được sử dụng ở mọi lứa tuổi để cải thiện sức đề kháng cho trẻ.
- Hạ sốt ở trẻ em: Trong dân gian, rau diếp cá thường được sử dụng như một vị thuốc dùng để hạ sốt cho trẻ em rất hiệu quả. Bởi hoạt chất tinh dầu có trong rau diếp sẽ làm giãn nở lỗ chân lông, giúp cơ thể tăng tiết mồ hôi và từ đó làm mát cơ thể, hạ nhiệt.
- Giảm cân: Uống nước rau diếp hằng ngày sẽ giúp kiểm soát cân nặng hiệu quả, bởi loại thảo dược này chứa nhiều thành phần có thể làm giảm lượng mỡ thừa trong cơ thể.
- Cải thiện tình trạng tiểu buốt: Rau diếp cá là thảo dược lợi tiểu, chính vì thế ăn sống rau diếp cá mỗi ngày sẽ hạn chế được tình trạng tiểu buốt rất hiệu quả.
Tóm lại, để nói về công dụng của rau diếp cá bạn sẽ không tài nào đếm xuể, bởi công dụng thực sự của loại thảo dược này còn nhiều hơn thế. Vì thế, đây cũng là lý do vì sao rau diếp cá được sử dụng rộng rãi từ dân gian cho đến ngày nay trong việc bào chế thuốc và chữa bệnh.
Gợi ý bài thuốc chữa bệnh của rau diếp cá
Chính vì những tác dụng của rau diếp cá mang lại cho sức khỏe chúng ta, Helloykhoa sẽ tổng hợp một số bài thuốc từ rau diếp cá cực kỳ hiệu quả, mà bạn có thể tham khảo tại đây. Hơn thế nữa, bạn có thể biết được cách mà các thầy thuốc ngày xưa đã tận dụng loại rau này như thế nào!
1. Diếp cá trị mụn, mụn nhọt
Mụn và mụn nhọt là những tình trạng thường xảy ra với những bạn có cơ địa dễ nóng trong người. Ngoài ra, tình trạng da mụn xuất hiện còn có thể do thời tiết gây nên, đặc biệt là vào mùa đông. Vậy tác dụng rau diếp cá đối với da mụn có thực sự hiệu quả không? Hãy cùng tham khảo bài thuốc dưới đây và sử dụng đều đặn để thấy được kết quả tốt nhất.
- Chuẩn bị: 1 nắm rau diếp cá tươi (khoảng 30gr)
- Thực hiện: Rửa sạch rau diếp với nước muối pha loãng, vớt ra để ráo. Chia thành 2 phần, một nữa đem đi giã nát lấy phần bã đắp lên vùng bị mụn, mụn nhọt. Phần còn lại dùng để ăn sống, nếu ngại mùi tanh bạn có thể giã nát lấy nước uống, thêm một ít đường để gia tăng hương vị.
2. Giúp hạ sốt cho trẻ
Uống nước rau diếp cá có tác dụng gì? Trẻ em thường rất dễ bị cảm, sốt do thời tiết thay đổi bất thường. Bên cạnh việc dùng thuốc tây, nhiều bậc cha mẹ ưu tiên lựa chọn những phương pháp đông y, như sử dụng rau diếp cá để trị hạ sốt ở trẻ em.
Cách 1: Dùng nước rau diếp cá
- Chuẩn bị: 30gr lá diếp cá tươi
- Thực hiện: Rửa sạch rau diếp cá, giã nát rồi cho vào nồi đun sôi để loại bỏ chất cặn. Sau đó, chắt lấy phần nước cốt, để nguội cho trẻ uống. Phần bả còn thừa có thể dùng để đắp hai bên thái dương cho trẻ để giúp giảm cơn sốt hiệu quả.
Cách 2: Kết hợp rau diếp cá với lá hương trà
- Chuẩn bị: 15gr rau diếp cá, 12gr lá hương trà (loại nhỏ)
- Thực hiện: Rửa sạch tất cả nguyên liệu, vớt ra để ráo. Sau đó cho vào ấm sắc cùng một ít nước, chắt lấy phần nước cốt. Chia làm 2 phần uống trong ngày, sau bữa ăn sẽ thấy tác dụng hiệu quả.
3. Chữa chứng mắt đỏ do trực khuẩn mủ xanh
Diếp cá có tác dụng gì? Đối với những bạn đang bị mắt đỏ do trực khuẩn mủ xanh hoành hành, thì sử dụng rau diếp là cách tốt nhất để làm dịu mắt và hạn chế cơn đau mắt đỏ gây ra.
- Chuẩn bị: 10 lá rau diếp cá, vải mỏng
- Thực hiện: Lá rau diếp rửa sạch với nước muối pha loãng và rửa lại với nước sạch, vớt ra, để ráo. Sau đó cho vào cối giã nhuyễn, dùng 1 miếng vải mỏng góp phần bã rau diếp vào bên trong và đắp lên mắt, đắp nhiều lần trong ngày cho đến khi mắt hết đỏ thì dừng lại.
5. Chữa sưng vú do tắc sữa
Không ít các chị em phụ nữ khi cho con bú đều gặp phải tình trạng tắc sữa, khiến bầu ngực trở nên sưng và khó chịu. Vì thế, các bà mẹ ngày xưa thường tận dụng tác dụng của rau diếp cá để khắc phục tình trạng đau nhức này, nhờ hoạt chất kháng viêm, giảm sưng đau mạnh mẽ.
- Chuẩn bị: 25gr lá diếp cá đã phơi khô, 10 quả táo tàu
- Thực hiện: Đem tất cả nguyên liệu sắc cùng 3 bát nước, cho đến khi cô cạn lại còn khoảng 1 bát thì chắt lấy phần nước cốt. Chia thành 2 phần uống trong một ngày. Các mẹ nên duy trì uống từ 3-5 ngày để thấy được hiệu quả tốt nhất.
6. Bài thuốc chữa táo bón
Thông thường, táo bón xảy ra là do chế độ ăn uống hằng ngày và tuỳ vào cơ địa của mỗi người mà gặp phải tình trạng khó tiêu. Chính vì thế, tác dụng của lá diếp cá lúc này đó chính là điều trị các triệu chứng táo bón, giúp người bệnh nhuận tràng hơn.
- Chuẩn bị: 30gr rau diếp cá
- Thực hiện: Rau diếp cá rửa sạch, vớt ra để ráo. Tiếp đến bắc chảo sao khô, rồi mới cho thêm nước vào đun sôi. Sau đó, chắt lấy phần nước cốt, để hơi nguội và thưởng thức khi còn ấm.
7. Cách sử dụng diếp cá trị sỏi thận
Lá diếp cá có tác dụng gì? Diếp cá có chứa nhiều thành phần có lợi cho hệ tiêu hoá và lợi tiểu. Chính vì thế, chúng thường được sử dụng để làm tan sỏi và đẩy những viên sỏi ra ngoài thận qua đường nước tiểu rất hiệu quả.
- Chuẩn bị: 20gr rau diếp cá, 15gr rau dệu, 10gr cam thảo đất
- Thực hiện: Đem tất cả vị thuốc cho vào ấm sắc cùng một lượng nước vừa phải, cho đến khi sôi thì tắt bếp, chắt lấy phần nước cốt để nguội. Chia thuốc làm nhiều lần uống trong ngày và liên tục trong khoảng 1 tháng, sỏi thận sẽ được đào thải hoàn toàn.
8. Điều trị bệnh trĩ
Ăn rau diếp cá có tác dụng gì? Vì rau diếp có tính hàn, nên chúng thường được sử dụng để thanh nhiệt, tiêu viêm, sát trùng hiệu quả. Đồng thời, hàm lượng tinh dầu có trong rau diếp cũng làm giảm tiêu sưng và khám viêm khá tốt. Vì thế, rau diếp luôn được khuyên dùng dành cho người bệnh trĩ.
- Chuẩn bị: 50gr rau diếp cá
- Thực hiện: Rửa sơ rau diếp để loại sạch bụi bẩn, rồi cho vào nồi đun sôi cùng một ít nước. Tiếp đến, đổ phần nước ra chậu xông, tiến hành ngâm và rửa hậu môn. Sau đó dùng phần bã đắp lên hậu môn 5 phút, rồi vệ sinh lại với nước sạch. Nếu bạn không thích cách xông hơi này, thì có thể ăn sống như các loại rau thông thường trong bữa ăn.
9. Chữa kinh nguyệt không đều
Vì những thói quen hằng ngày và do thể trạng của mỗi người, mà không ít chị em gặp phải tình trạng kinh nguyệt không đều. Vậy tác dụng của rau diếp cá lúc này là gì? Chính là hỗ trợ cân bằng nội tiết tố bên trong cơ thể và giúp các chị em có kỳ kinh nguyệt đều đặn hơn.
- Chuẩn bị: 40gr rau diếp cá, 30gr rau ngải cứu
- Thực hiện: Rửa sạch tất cả các nguyên liệu với nước muối pha loãng, vớt ra để ráo. Sau đó, giã nát rồi cho vào nồi đun sôi với nước. Cuối cùng, bạn chỉ cần chắt lấy phần nước cốt, để nguội và uống dần trong ngày. Duy trì uống trong 5 ngày liên tục, mỗi ngày 2 lần sẽ thấy hiệu quả ở những chu kỳ kinh tiếp theo.
10. Trị ho
Ngoài các hoạt chất có trong rau diếp như: decanoyl-acetaldehyd có đặc tính kháng sinh, thì một số dưỡng chất khác bao gồm: protein, chất béo, axit laury,… đều là những thành phần có thể có trong thuốc giảm đau, kháng viêm, trị cúm. Do đó, tác dụng của cây diếp cá đó chính là trị ho, viêm họng cực kỳ hiệu quả.
- Chuẩn bị: 100gr rau diếp cá, nước vo gạo
- Thực hiện: Rau diếp cá rửa sạch, cho vào máy xay nhỏ rồi đem đun sôi cùng nước vo gạo và nước lọc. Sau khi sôi, chắt lấy phần nước cốt, để nguội rồi thêm một ít muối, chia làm hai phần để uống sau bữa ăn.
11. Chữa viêm phổi, viêm ruột
Uống nước diếp cá có tác dụng gì? Theo y học hiện đại, trong diếp cá có chứa một số thành phần hữu ích như: kháng khuẩn, tiêu diệt ký sinh trùng, vi khuẩn hiệu quả. Chính vì thế, chúng thường được sử dụng để loại bỏ các vi khuẩn trong phổi và đường ruột, để giúp bạn trở nên khỏe mạnh hơn.
- Chuẩn bị: 50gr rau diếp cá
- Thực hiện: Rửa sạch rau diếp cá, vớt ra để ráo. Tiếp đến, cho vào ấm đun sắc cùng một lượng nước vừa phải cho đến khi sôi, chắt lấy phần thuốc, chia là 2-3 lần uống trong ngày trước bữa ăn và duy trì liên tục từ 4-6 ngày thì sẽ khỏi bệnh.
12. Trị quai bị
Nước lá diếp cá có tác dụng gì? Trong đông y, diếp cá có tính hàn, vị chua cay, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc cơ thể, hỗ trợ điều trị các triệu chứng sưng viêm, trong đó có cả quai bi.
- Chuẩn bị: 1 nắm rau diếp cá (nhặt lá tươi)
- Thực hiện: Rau diếp cá rửa sạch với nước muối pha loãng để loại bỏ bụi bẩn. Tiếp đến giã nát, rồi đắp lên quai hàm, dùng bằng cố định lại để thuốc không rơi ra. Duy trì đắp lá rau diếp mỗi ngày 2 lần sẽ thấy được kết quả cải thiện đáng kể.
Tóm lại, với những bài thuốc mà mình đã chia sẻ trên, phần nào chúng cũng nói lên được tác dụng của rau diếp cá rồi đúng không nào! Vì thế, khi mắc phải những triệu chứng nhẹ của bệnh, hãy cố gắng điều trị chúng bằng phương pháp dân gian để có được hiệu quả lâu dài và an toàn cho sức khoẻ nhé!
Một số lưu ý khi dùng rau diếp cá
Mặc dù rau diếp cá có lợi về mặt sức khoẻ và còn là thảo dược thiên nhiên, an toàn. Nhưng không phải vì thế mà chúng ta có thể sử dụng lại cây này một cách tuỳ tiện, không tuân thủ liều lượng đã đưa ra, bởi chúng sẽ phản tác dụng và ảnh hưởng đến sức khỏe chúng ta. Do đó, để sử dụng rau diếp cá an toàn, hãy lưu ý những điều sau đây:
- Ưu tiên chọn lá diếp cá tươi, không bầm dập, không thuốc trừ sâu, úa vàng, để đảm bảo các chất dinh dưỡng vẫn còn nguyên vẹn.
- Trước khi sử dụng, rửa lá sạch với nước muối pha loãng, tránh để vi khuẩn hoặc ký sinh trùng có thể đi vào cơ thể thông qua đường uống.
- Tùy vào sức khoẻ mỗi người và tiến triển của bệnh, mà mỗi người phải sử dụng rau diếp bằng những cách khác nhau. Bạn không nên quá lạm dụng mẹo chữa bệnh dân gian này, khi chưa có sự đồng ý từ bác sĩ. Các trường hợp bệnh nặng hơn thì không nên sử dụng rau diếp cá để chữa bệnh, tốt nhất nên đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và chữa trị.
- Song song với việc điều trị, bạn cần có chế độ ăn uống khoa học và duy trì thời gian sử dụng rau diếp cá chữa bệnh hợp lý.
- Hãy tìm hiểu công dụng của diếp cá trước khi sử dụng và những đối tượng nào nên sử dụng. Tránh gây ra hậu quả đáng tiếc ảnh hưởng đến sức khỏe bản thân và những người xung quanh.
- Không sử dụng rau diếp cá cho những đối tượng sau đây: người bị đau nhức chân, thân nhiệt thấp, sang độc, nguyên khí hư.
Cách dùng rau diếp cá đơn giản mà hiệu quả
Bên cạnh những cách dùng diếp cá kết hợp với thảo dược khác, hoặc mẹo xông, đắp, thì chúng ta vẫn có thể sử dụng nguyên liệu này một cách đơn giản hơn. Bạn có thể hoàn toàn yên tâm, bởi cách dùng rau diếp cá để trị bệnh nào cũng có thể giữ được trọn vẹn tình chất quý hiếm của nó.
1. Uống nước ép rau diếp cá
- Chuẩn bị: 500gr rau diếp cá, 1 lít nước lọc, mật ong
- Thực hiện: Rửa sạch rau diếp với nước muối pha loãng, vớt ra để ráo. Sau đó, cho rau diếp và nước lọc vào máy xay nhuyễn, lọc lấy phần nước ép. Cuối cùng, thêm 1 ít mật ong để tạo hương vị dễ uống hơn và thưởng thức.
2. Ăn sống rau diếp cá
Một trong những cách đơn giản nhất để giữ trọn vẹn chất dinh dưỡng của rau diếp cá, cho đến khi chúng đi vào cơ thể chúng ta, đó là ăn sống. Bạn có thể ăn rau diếp cá như các loại rau ăn kèm hằng ngày, hoặc có thể chế biến chúng thành các món ăn vừa miệng khác.
Hy vọng, với những thông tin về tác dụng của rau diếp cá trên có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về tính chất cũng như lợi ích của loại thảo dược này đối với sức khỏe chúng ta. Hãy là người sử dụng rau diếp cá một cách thông minh nhất, để có thể tăng cường sức khỏe bản thân nhé!
